มีลูกยาก เรื่องที่น่ากังวลสำหรับคู่แต่งงานที่อยากมีลูก
ศูนย์ : ศูนย์นครธน กิฟท์ เฟอร์ทิลิตี้
บทความโดย : นพ. องอาจ บวรสกุลวงศ์

แม้ว่าภาวะมีลูกยากจะเป็นเรื่องที่น่ากังวลสำหรับคู่แต่งงานที่อยากมีลูก และลองมาแล้วสารพัดวิธีก็ไม่สำเร็จสักที แต่ก็มีวิธีการมากมายที่ช่วยเพิ่มโอกาสในการตั้งครรภ์ ไม่ว่าจะเป็นการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การรักษาทางการแพทย์ หรือการใช้เทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ ซึ่งภาวะมีบุตรยากสามารถรักษาได้ เพียงแต่ต้องได้รับการวินิจฉัยและดูแลอย่างเหมาะสม โดยศูนย์นครธน กิฟท์ เฟอร์ทิลิตี้ โรงพยาบาลนครธน มีทีมแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์ พร้อมให้คำปรึกษาและดูแลรักษาผู้ที่มีลูกยาก อยากมีลูก พร้อมด้วยเทคโนโลยีการรักษาที่ทันสมัยและหลากหลายทางเลือกเพื่อแก้ปัญหาการมีลูกยากอย่างมีประสิทธิภาพ
สารบัญ
สาเหตุของภาวะมีลูกยาก


สาเหตุที่มีลูกยาก หรือภาวะการมีบุตรยากมีหลายสาเหตุ แต่จะแบ่งเป็นสาเหตุจาก 3 ฝั่งใหญ่ๆ คือ สาเหตุจากฝ่ายหญิงประมาณ 40% ฝ่ายชายประมาณ 40% และสาเหตุที่ไม่ทราบสาเหตุหรือมาจากทั้งหญิงและชายอีกประมาณ 10-20% ดังนี้
สาเหตุของภาวะมีลูกยากจากผู้ชาย
- มีความผิดปกติของการสร้างอสุจิหรือมีความผิดปกติในการมีเพศสัมพันธ์ เช่น อวัยวะเพศไม่แข็งตัวหรือมีการไหลกลับของอสุจิเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ
- คุณภาพน้ำเชื้อที่ไม่แข็งแรง
สาเหตุของภาวะมีลูกยากจากผู้หญิง
- ประสบกับปัญหาภาวะรังไข่เสื่อมตามอายุที่มากขึ้น
- มีเนื้องอกที่มดลูก ซึ่งอาจส่งผลต่อการฝังตัวของตัวอ่อนมีถุงน้ำรังไข่ หรือ “ถุงน้ำช็อกโกแลต” ซึ่งจะส่งผลให้จำนวนไข่ในรังไข่ลดลงเมื่อเทียบกับปกติ
- มีปัญหาเรื่องท่อนำไข่ตันหรือมีการตกไข่ผิดปกติ ซึ่งภาวะไข่ไม่ตกเรื้อรังหรือไม่ค่อยเหลือปริมาณไข่ในรังไข่แล้วจากที่อายุมาก
ภาวะมีลูกยากโดยไม่ทราบสาเหตุ (Unexplained Infertility)
สาเหตุมีลูกยาก โดยหากไม่มีสาเหตุแน่ชัด ทั้งจากฝ่ายหญิงและชายจะอาศัยการตรวจร่างกาย รวมทั้งจะมีการตรวจพิเศษเพิ่มเติม คือ การตรวจอัลตราซาวด์ทางช่องคลอด เพื่อหาความผิดปกติของมดลูก รังไข่ และฝ่ายชายก็ส่งตรวจอสุจิ ในบางกรณีอาจตรวจเลือดดูค่าฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับภาวะมีบุตรยากด้วย หรือหากสงสัยภาวะท่อนำไข่ตัน ก็จะส่งเอกซเรย์ฉีดสีดูท่อนำไข่เพิ่มเติมต่อไป
เมื่อไหร่ถึงควรพบแพทย์เพื่อปรึกษาการมีลูกยาก
การมีลูกยาก หรือ Infertility คือ การที่คู่สามีภรรยาอยู่ร่วมกันเป็นเวลา 1 ปีแต่ไม่มีบุตร โดยที่มีเพศสัมพันธ์กันอย่างสม่ำเสมอคือประมาณ 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์ ดังนั้นคู่สามีภรรยาที่ว่านี้ควรปรึกษาเรื่องการมีบุตร แต่ก็มีหลายกรณีที่อาจจำเป็นต้องรีบมาปรึกษาหรือทำการรักษาเช่น คู่ที่มีอายุมากกว่า 30 ปี ฝ่ายหญิงอาจมีโรคประจำตัว ประจำเดือนมาผิดปกติ ปวดประจำเดือนมาก เหล่านี้ก็น่าสงสัยจะเป็นกลุ่มที่มีบุตรยากโดยไม่ต้องรอให้ครบหนึ่งปี หรือบางครั้งจะมีการตรวจเตรียมความพร้อมก่อนมีบุตรโดยการคัดกรองเบื้องต้น หาสาเหตุของฝ่ายชายและหญิงก่อนแต่งงานหรือก่อนมีบุตรได้
สัญญาณเตือนภาวะมีบุตรยาก อาการของผู้ชาย
- มีปริมาณน้ำอสุจิน้อยกว่าปกติ
- ไม่สามารถหลั่งอสุจิได้
- หลั่งอสุจิย้อนกลับเข้าไปในกระเพาะปัสสาวะ
- อวัยวะเพศไม่แข็งตัว
- ปวดหรือบวมบริเวณอัณฑะ
- มีก้อนเนื้อหรือความผิดปกติบริเวณอัณฑะ
- ความต้องการทางเพศลดลง
- มีขนตามร่างกายลดลง
- มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน หรือความดันโลหิตสูง
- มีน้ำหนักตัวมากหรือน้อยเกินไป
สัญญาณเตือนภาวะมีบุตรยากของผู้หญิง
- ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ หรือมาไม่ปกติ
- ประจำเดือนมาน้อย หรือมามากเกินไป
- ปวดประจำเดือนรุนแรง
- ปวดท้องน้อยเรื้อรัง
- เจ็บปวดขณะมีเพศสัมพันธ์
- มีตกขาวผิดปกติ เช่น ตกขาวมีสี หรือมีกลิ่นเหม็น
- มีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด
- มีขนขึ้นตามร่างกายมากผิดปกติ
- น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นหรือลดลงอย่างรวดเร็ว ผมขาด หลุดร่วง ผมบาง
- ไม่มีอารมณ์ทางเพศ
การตรวจวินิจฉัยภาวะมีลูกยาก
มีลูกยาก ทํายังไง มารับการตรวจภาวะการมีลูกยาก ที่ศูนย์นครธน กิฟท์ เฟอร์ทิลิตี้ โรงพยาบาลนครธน เพื่อค้นหาสาเหตุของทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิงนำไปสู่การรักษาที่เหมาะสมและตรงจุด โดยเบื้องต้นแพทย์จะสอบถามประวัติคู่สมรส ตรวจร่างกาย ตลอดจนการตรวจทางห้องปฏิบัติการอื่น ๆ เช่น ตรวจเลือด ตรวจหาพันธุกรรมธาลัสซีเมีย ตรวจปัสสาวะ ตรวจหาเชื้อไวรัสตับอักเสบบี เป็นต้น นอกจากนั้นจะมีการตรวจพิเศษเพิ่มเติมดังนี้
การตรวจภาวะมีลูกยากของผู้ชาย
การตรวจภาวะมีลูกยากของผู้ชายจะเป็นการวิเคราะห์คุณภาพน้ำเชื้อหรือตรวจสเปิร์ม (Semen Analysis) เป็นการตรวจเพื่อดูปริมาณตัวอสุจิใน น้ำเชื้อ ความเร็วในการเคลื่อนไหวอสุจิ ขนาด รูปร่าง และความสมบูรณ์ของอสุจิ
การตรวจภาวะมีลูกยากของผู้หญิง
การตรวจภาวะมีลูกยากของผู้หญิงหรือ ภาวะมีบุตรยาก คือ การตรวจด้วยวิธีการอัลตราซาวด์อุ้งเชิงกรานสตรี (Pelvic Ultrasound) ซึ่งเป็นการตรวจเพื่อหาความผิดปกติของมดลูก รังไข่ และตรวจฮอร์โมนที่สำคัญ อาทิ
- AMH ฮอร์โมนที่บ่งบอกการทำงานของรังไข่ เพื่อประเมินว่าการทำงานรังไข่อยู่ในเกณฑ์ปกติหรือไม่
- TSH ฮอร์โมนที่ตรวจเพื่อดูความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ ว่าทำงานเป็นปกติและสมดุลหรือไม่
- PROLACTIN ฮอร์โมนที่มีส่วนในการกระตุ้นการทำงานของรังไข่ หากมีสูงเกินไป อาจยับยั้งวงจรการตกไข่
- FSH ฮอร์โมนที่กระตุ้นการเจริญเติบโตของไข่ และมีผลโดยตรงต่อการมีรอบเดือน
วิธีการที่ช่วยรักษาภาวะมีลูกยาก


ภาวะมีลูกยาก สามารถรักษาหลายวิธี โดยศูนย์นครธน กิฟท์ เฟอร์ทิลิตี้ โรงพยาบาลนครธน จะพิจารณาวิธีการรักษาที่เหมาะสมให้แก่ผู้ป่วย เช่น การรักษาด้วยยา การผ่าตัด การช่วยตั้งครรภ์ด้วยวิธีทางการแพทย์ IUI การฝากไข่ และการช่วยตั้งครรภ์โดยเทคโนโลยีทางการแพทย์ เช่น เด็กหลอดแก้ว (IVF) การทำอิ๊กซี่ (ICSI)
IVF
การทำเด็กหลอดแก้ว โดยการปฏิสนธินอกร่างกาย (IVF : In Vitro Fertilisation) โดยการนำอสุจิหลาย ๆ ตัว มาใส่รวมกับไข่บนจานทดลอง และปล่อยให้อสุจิเข้าไปผสมกับไข่เอง ซึ่งเป็นการปฏิสนธิภายนอกร่างกาย
ICSI
การช่วยปฏิสนธิโดยวิธีฉีดอสุจิเข้าไปในเซลล์ไข่ (ICSI, Intracytoplasmic sperm injection) คือ การคัดเอาตัวอสุจิที่มีความแข็งแรงที่สุดและเคลื่อนที่ดี 1 ตัว ผสมกับไข่แบบเจาะจงด้วยเข็มขนาดเล็ก แล้วใช้เข็มนั้นเจาะเข้าไปในไข่ฟองเดียวและฉีดอสุจิที่อยู่ในเข็มเข้าไปในไข่ ซึ่งเป็นการปฏิสนธิภายนอกร่างกาย
IUI
การฉีดเชื้อเข้าโพรงมดลูก หรือ IUI (Intrauterine insemination) เป็นวิธีฉีดน้ำเชื้ออสุจิเข้าโพรงมดลูกแทนการมีเพศสัมพันธ์กันเอง ซึ่งขั้นตอนนี้ก็เริ่มจากการทานยากระตุ้นไข่หรืออาจจะใช้ยาฉีดกระตุ้นไข่ โดยน้ำอสุจิจะได้รับการเตรียมก่อนฉีด เพื่อล้างเอาเซลล์เม็ดเลือดขาวอสุจิที่ตาย และสารคัดหลั่งจากต่อมลูกหมากออก ทำให้ความเข้มข้นของอสุจิเพิ่มมากขึ้นก่อนใช้สายพลาสติกคล้ายหลอดนมยาวๆ นุ่มๆ สอดผ่านปากมดลูกและปล่อยเชื้ออสุจิเข้าไป

การดูแลตัวเองเพิ่มโอกาสสำเร็จในการมีลูก
คนที่อยากมีลูกขึ้นอยู่กับสาเหตุของการมีลูกยาก โดยทั่วไปคู่สมรสควรรักษาสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ งดเหล้าและบุหรี่ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอและนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ที่สำคัญควรรีบปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อให้การรักษาภาวะมีบุตรยากอย่างเหมาะสม
มีลูกยาก ไม่ต้องกังวล มีหลายวิธีที่ช่วยเพิ่มโอกาสการมีลูก
สำหรับคู่รักที่มีลูกยาก ท้องยาก แต่ไม่ท้องซักที ไม่ว่าจะลองวิธีไหนก็ตาม บางทีอาจกำลังมีปัญหาในเรื่องของสุขภาพได้ แนะนำให้เข้ามาปรึกษาแพทย์เฉพาะทางด้านเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์ ที่ศูนย์นครธน กิฟท์ เฟอร์ทิลิตี้ โรงพยาบาลนครธน เพื่อรับตรวจเช็กสุขภาพ วางแผนการรักษาภาวะผู้มีบุตรยากได้อย่างตรงจุด เพราะปัจจุบันด้วยความก้าวหน้าทางการแพทย์มีหลายวิธีที่ช่วยเพิ่มโอกาสในการมีลูก พร้อมด้วยเทคโนโลยีการรักษาที่ทันสมัยและหลากหลายทางเลือกเพื่อแก้ปัญหาการมีลูกยากอย่างมีประสิทธิภาพ
ช่องทางติดต่อโรงพยาบาลนครธน:
- - Website : https://www.nakornthon.com
- - Facebook : Nakornthon Hospital
- - Line : @nakornthon
- - Tel: 02-450-9999 (ตลอด 24 ชั่วโมง)


นพ.องอาจ บวรสกุลวงศ์
สูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา/เวชศาสตร์การเจริญพันธุ์
ศูนย์นครธน กิฟท์ เฟอร์ทิลิ
ปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพแบบออนไลน์
ไม่เสียค่าใช้จ่าย
แพ็กเกจ/โปรโมชั่น
บทความทางการแพทย์ศูนย์นครธน กิฟท์ เฟอร์ทิลิตี้